Przebarwienia na paznokciach mogą mieć różne przyczyny. Nie zawsze są powodem do niepokoju, ale niekiedy bywają oznaką choroby i wymagają wizyty u lekarza. Dowiedz się, jak rozpoznać, że przebarwienia są skutkiem błędów w pielęgnacji, które łatwo naprawić, a kiedy są symptomem niedoboru składników odżywczych lub jakiegoś schorzenia.
U zdrowego człowieka kolor paznokci jest jasnoróżowy, a sama płytka jest gładka i błyszcząca. U nasady paznokcia znajduje się biały obłączek. Paznokcie rosną w tempie około milimetra na tydzień; jeśli macierz paznokcia jest zdrowa, paznokieć powinien rosnąć równomierny i gładki. Wraz z wiekiem jednak wygląd paznokci ulega zmianie. Płytka paznokcia staje się gęstsza, grubsza (przez co trudniejsza w pielęgnacji), a jednocześnie bardziej krucha. To oznaki naturalne, jednak już specyficzne zmiany w kolorze płytki paznokciowej mogą być oznaką niedoborów, błędów w pielęgnacji bądź choroby.
Przebarwienia paznokci w postaci białych plam nazywamy leukonychią (bielactwem). Na powierzchni paznokcia wyglądają one jak białe kropki albo paski. Przyczyn tworzenia się takich zmian może być wiele. Należą do nich m.in. uszkodzenia mechaniczne, w tym wynikające z niewłaściwej pielęgnacji, niedobory witamin i minerałów, zakażenia grzybicze czy choroby ogólnoustrojowe.
Czytaj również „Onycholiza paznokci – czym jest, jakie są przyczyny i jak leczyć”
Leukonychia prawdziwa (bielactwo prawdziwe) to schorzenie, w przebiegu którego dochodzi do uszkodzenia macierzy, czyli miejsca powstawania paznokcia, oraz zaburzenia procesu rogowacenia komórek paznokcia. W obrębie macierzy pozostają białe komórki. Schorzenie to zazwyczaj jest efektem urazu mechanicznego, np. uszkodzenia macierzy przy nieprawidłowym usuwaniu skórek (zbyt mocnym przyciskaniu przyrządu, np. radełka; wówczas na paznokciu mogą się pojawiać też poprzeczne bruzdy) bądź uderzenia w paznokieć. Leukonychia prawdziwa współwystępuje także z niektórymi chorobami, np. łuszczycą, łysieniem plackowatym czy niektórymi chorobami zakaźnymi.
Wyróżniamy także bielactwo pozorne, przy którym macierz paznokcia, a co za tym idzie również płytka paznokciowa, są zdrowe i nieuszkodzone, natomiast zmiany obejmują komórki podpaznokciowe. Istnieje ponadto pseudobielactwo, czyli białe odbarwienie paznokcia powstające w wyniku uszkodzenia powierzchni płytki. Zazwyczaj te uszkodzenia są efektami nieprawidłowej pielęgnacji. Mogą pojawić się po stosowaniu niektórych zmywaczy do paznokci (wysuszenie paznokci acetonem), lakierów, a także po nieumiejętnym usunięciu hybrydy frezarką i przepiłowaniu płytki. Niekiedy pseudobielactwo wskazuje ponadto na grzybicę powierzchowną paznokci.
Do najczęstszych zmian pojawiających się w obrębie płytki paznokcia należą białe plamki. Mogą one świadczyć o różnych problemach, a do najczęstszych zaliczamy niedobory składników odżywczych, a konkretnie wapnia (uwaga - białe przebarwienia na paznokciach mogą się pojawić zarówno w przypadku niedoboru, jak i nadmiaru tego minerału!), cynku, krzemu, żelaza, magnezu, potasu, białka, witamin z grupy B, witamin A, E, C. W przypadku niedoborów zmianom na paznokciach towarzyszą często inne objawy, m.in. pogorszenie się kondycji skóry i włosów czy nadmierne wypadanie włosów.
Walki z niedoborami najlepiej nie prowadź samodzielnie, lecz najpierw skonsultuj się z lekarzem. Suplementację zacznij po odpowiednich badaniach, które wykażą, jakich składników odżywczych faktycznie ci brakuje. Pamiętaj, że hiperwitaminoza czy nadmiar minerałów również mogą być groźne dla organizmu.
Białe zabarwienie paznokci, choćby i miejscowe, może wskazywać na obecność pewnych chorób i jako taki wskaźnik zbyt często jest bagatelizowane. Choroby, do których objawów należą białe przebarwienia na paznokciach, to na przykład:
· cukrzyca,
· przewlekła choroba nerek,
· marskość wątroby,
· zespół złego wchłaniania,
· hipoalbuminemia.
Ponadto tego typu przebarwienia pojawić się mogą u osób po chemioterapii.
Grzybica paznokci należy do często występujących schorzeń płytki paznokciowej. Może mieć ona kilka postaci, natomiast dla każdej z nich charakterystyczne są m.in. właśnie białe plamy na paznokciach. Najczęściej występującymi formami grzybicy paznokci są grzybica dystalna i boczna podpłytkowa. Zajęta chorobą płytka jest matowa, łatwo się kruszy, a nawet oddziela od łożyska paznokcia, a w końcu przybiera kolor żółtawy. Z kolei proksymalna podpłytkowa grzybica paznokci zaczyna się od wystąpienia w początkowej części paznokcia białej plamy, która w końcu zajmuje całą płytkę. Z czasem paznokieć wykrusza się.
W przypadku grzybicy paznokci leczenie należy podjąć jak najszybciej. Warto poradzić się w tej kwestii podologa. Po zdiagnozowaniu grzybicy nie wolno nakładać na paznokcie żadnych lakierów i preparatów z wyjątkiem zaleconych leków miejscowych.
Żółte przebarwienia na paznokciach nie muszą być wynikiem schorzenia. Czy przed nałożeniem klasycznego lakieru zapomniałaś zastosować bazę? Żółte przebarwienia mogą się pojawić zwłaszcza po użyciu koloru czerwonego, czarnego czy innego ciemnego lakieru do paznokci. Baza ma za zadanie m.in. chronić płytkę przed barwnikami z lakierów, dlatego nie zapominaj o niej!
Żółte przebarwienia mogą świadczyć również o chorobie paznokci, głównie grzybicy. Wówczas jednak płytka paznokciowa będzie robiła się krucha, rozwarstwiona, gruba. Tego typu przebarwienia są objawami głównie grzybicy paznokci stóp. Leczenie grzybicy paznokci może obejmować laseroterapię, stosowanie leków miejscowych oraz farmakoterapię lekami doustnymi.
Żółte paznokcie mogą być również jednymi z symptomów chorób wątroby, zaburzeń hormonalnych czy układu limfatycznego. Przyjmowanie niektórych leków również może prowadzić do żółknięcia płytki paznokciowej.
Tak zwany zespół zielonego paznokcia to inaczej zakażenie pałeczką ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa). Tego typu zmianę zabarwienia spowodowaną przez bakterię trudno jest przeoczyć, ponieważ zielony odcień jest w tym przypadku dość intensywny. Po pojawieniu się takich zmian należy niezwłocznie rozpocząć leczenie u dermatologa lub podologa, ponieważ problem będzie się pogłębiał.
Ta infekcja bakteryjna pojawia się najczęściej pod zapowietrzonym żelem, akrylożelem lub bazą pod hybrydę. Dlatego właśnie odradza się noszenie raz nałożonej stylizacji zbyt długo. Należy mieć na uwadze, że pałeczka roby błękitnej naturalnie występuje w glebie czy w wodzie, a także w ściekach, więc kontakt z nią jest dość powszechny. Zawsze dokładnie należy usuwać wszelkie zapowietrzenia, a najlepiej nie doprowadzać do ich powstawania.
Uszkodzenia płytki paznokciowej wywołane przez niektóre grzyby, zwłaszcza drożdżaki Candida, mogą być także przyczyną pojawiania się zielonkawych przebarwień. Zielone paznokcie to również objaw zakażenia grzybami z rodzaju Aspergillus.
Czytaj również „Pielęgnacja dłoni – TIPY”
Ciemne przebarwienia paznokcia powstają najczęściej na skutek urazu mechanicznego. Zwykle jest to wspomniany wyżej krwiak, pojawiający się pod paznokciem w wyniku mocnego uderzenia czy ściśnięcia. Co można wówczas zrobić? Jednym ze sprawdzonych sposobów jest stosowanie zimnych okładów. Chłodzenie miejsca, w którym pojawił się świeży krwiak podpaznokciowy, przyczynia się do zmniejszenia bólu oraz obrzęku. Zaleca się jednak powstrzymanie od aplikacji żelu czy hybrydy, by dodatkowo nie obciążać tego miejsca.
Brązowe przebarwienia na paznokciach, które nie powstały na skutek urazu, mogą świadczyć jednak o różnych problemach w organizmie, np. o chorobach tarczycy czy też wyczerpaniu. Niektóre zakażenia grzybicze także objawiają się brązowymi przebarwieniami.
Jeżeli poszczególne zmiany na paznokciach są na wpół białe, na wpół brązowe, może to być oznaką niewydolności nerek. Schorzenia tych narządów powodują zarówno uwalnianie się melaniny do paznokcia od łożyska, jak i wzrost liczby małych naczyń krwionośnych pod paznokciami, które można zaobserwować są przez płytkę paznokcia.
Czarne przebarwienia w formie paska mogą świadczyć o zaburzeniach w obrębie układu pokarmowego. Nie bagatelizuj takich oznak i jak najszybciej pokaż je lekarzowi, ponieważ czarne przebarwienia na płytce paznokci mogą wskazywać też na rozwijającego się czerniaka złośliwego. Czerniak podpaznokciowy występujący w łożysku paznokci, ma z kolei czasem formę czarnych kresek na paznokciach. Na szczęście dużo częściej czarne przebarwienia to po prostu efekt uderzenia czy, w przypadku czarnym plam na paznokciach u nóg, uderzenia twardego przedmiotu czy też noszenia zbyt ciasnego obuwia. Taka zmiana spowodowana urazem rośnie wraz z paznokciem.
Przebarwienia na paznokciach mogą mieć rozmaite przyczyny. Najczęściej są to niegroźne urazy, efekty niewłaściwej pielęgnacji czy braki pewnych składników odżywczych. Nie zwlekaj jednak z pokazaniem lekarzowi wszelkich niepokojących Cię zmian na paznokciach.